PRAWO HOLDINGOWE – NOWELIZACJA KSH OBOWIĄZUJĄCA OD 13.10.2022 R.
Nowelizacja wprowadza rozwiązania z zakresu prawa holdingowego oparte na kwalifikowanym stosunku dominacji i zależności pomiędzy spółkami.
Kluczowe znaczenie dla przyjętych rozwiązań ma pojęcie „grupy spółek”, które oznacza spółkę dominującą i spółkę albo spółki zależne, będące spółkami kapitałowymi, kierujące się zgodnie z uchwałą o uczestnictwie w grupie spółek wspólną strategią w celu realizacji wspólnego interesu (interes grupy spółek), uzasadniającą sprawowanie przez spółkę dominującą jednolitego kierownictwa nad spółką zależną albo spółkami zależnymi (art. 4 § 1 pkt. 51 KSH).
Uczestnictwo w grupie spółek wymaga podjęcia przez zgromadzenie wspólników lub walne zgromadzenie spółki zależnej uchwały o uczestnictwie w grupie spółek ze wskazaniem spółki dominującej (większość ¾ głosów). Przepisy nowelizacji wymagają, aby spółki ujawniły w KRS uczestnictwo w grupie spółek (od wpisu do KRS uzależniona jest możliwość stosowania części nowych przepisów, w tym możliwość wydawania wiążących poleceń przez spółkę dominującą). Wyjątkiem w tym zakresie są spółki dominujące posiadające siedzibę za granicą. W takim przypadku ujawnienia dokonuje tylko spółka zależna (art. 211 KSH).
Spółki z grupy spółek powinny kierować się, obok interesu własnego, interesem grupy spółek, jednak z tym zastrzeżeniem, że nie będzie to zmierzało do pokrzywdzenia wierzycieli lub wspólników (akcjonariuszy) mniejszościowych spółki zależnej (art. 211 § 1 KSH).
Realnym instrumentem kreowania spójności w obrębie grupy spółek jest możliwość wydawania przez spółkę dominującą wiążących poleceń w zakresie prowadzenia spraw spółki zależnej (art. 212 § 1 KSH).
Spółka zależna powinna wykonać wiążące polecenie, chyba że jego wykonanie doprowadziłoby do niewypłacalności albo zagrożenia niewypłacalnością tej spółki. Spółka zależna nie-jednoosobowa może ponadto odmówić wykonania wiążącego polecenia w przypadku, gdy jest ono sprzeczne z interesem tej spółki i wyrządzi jej szkodę, która nie będzie naprawiona przez spółkę dominującą lub inną spółkę zależną uczestniczącą w grupie spółek w okresie dwóch lat, licząc od dnia, w którym nastąpi zdarzenie wyrządzające szkodę. Nowelizacja dopuszcza wprowadzenie innych przesłanek odmowy w umowie spółki (statucie) spółki zależnej (art. 214 KSH)
Z punktu widzenia organów spółek wchodzących w skład grupy spółek istotne znaczenie mają przepisy regulujące wyłączenie ich odpowiedzialności przy realizacji lub wydawaniu wiążących poleceń.
Nowelizacja wprowadza ogólną zasadę, iż członek zarządu, rady nadzorczej, komisji rewizyjnej, prokurent oraz likwidator spółki uczestniczącej w grupie spółek może powoływać się na działanie lub zaniechanie w określonym interesie grupy spółek, jeżeli spółka ujawniła w KRS uczestnictwo w grupie spółek (art. 211 § 4 KSH).
Ponadto nowelizacja wprost wyłącza odpowiedzialność członka zarządu, rady nadzorczej, komisji rewizyjnej oraz likwidatora spółki zależnej za szkodę wyrządzoną wykonaniem wiążącego polecenia. Podobne wyłączenie odpowiedzialności odnosi się do członka zarządu, rady nadzorczej, komisji rewizyjnej i likwidatora spółki dominującej działających w interesie grupy spółek (art. 215 KSH).
Powyższe rozwiązanie (wyłączenie odpowiedzialności) nie oznacza, że spółki zależne, wierzyciele lub wspólnicy (akcjonariusze) mniejszościowi są pozbawieni ochrony. Nowelizacja reguluje również ten aspekt działania grupy spółek tworząc zasady odpowiedzialności spółki dominującej:
wobec spółki zależnej: za szkodę, która została wyrządzona wykonaniem wiążącego polecenia i która nie została naprawiona w terminie wskazanym w wiążącym poleceniu, chyba że spółka dominująca nie ponosi winy; za szkodę wyrządzoną jednoosobowej spółce zależnej spółka dominująca odpowiada, tylko jeżeli wykonanie wiążącego polecenia doprowadziło do jej niewypłacalności (art. 2112 KSH);
wobec wspólnika (akcjonariusza) mniejszościowego: za obniżenie wartości przysługującego mu udziału albo akcji, jeżeli obniżenie było następstwem wykonania przez spółkę zależną wiążącego polecenia; odpowiedzialność ta jest ograniczona od strony podmiotowej, ponieważ dotyczy wyłącznie przypadków, gdy spółka dominująca jest w stanie samodzielnie (bezpośrednio bądź pośrednio) zmienić umowę (statut) spółki zależnej oraz podjąć uchwałę o uczestnictwie w grupie spółek (art. 2113 KSH);
wobec wierzyciela spółki zależnej: za szkodę wyrządzoną wierzycielowi spółki zależnej, jednak wyłącznie, gdy egzekucja przeciwko spółce zależnej uczestniczącej w grupie spółek okaże się bezskuteczna, chyba że spółka dominująca nie ponosi winy lub szkoda nie powstała w następstwie wykonania przez spółkę zależną wiążącego polecenia (art. 2114 KSH).
Nowelizacja wprowadza również szereg przepisów, które regulują inne (niż wiążące polecenia) kwestie działania grupy spółek, w tym m.in. dotyczące: dostępu do ksiąg i dokumentów spółki zależnej przez spółkę dominującą; stałego nadzoru rady nadzorczej spółki dominującej nad realizacją przez spółkę zależną interesu grupy spółek; obowiązków sprawozdawczych zarządu spółki zależnej; prawa wspólników mniejszościowych do żądania wyznaczenia firmy audytorskiej; przymusowego odkupu lub wykupu udziałów (akcji) wspólników mających nie więcej niż 10 % kapitału zakładowego; informowania o udziale w grupie spółek w pismach handlowych spółek należących do grupy.
Zadzwoń do nas lub wypełnij poniższy formularz, a skontaktujemy się z Tobą. Staramy się odpowiadać na wszystkie zapytania w ciągu 24 godzin w dni robocze.
