Odpowiedzialność organów spółki po nowelizacji KSH – zasada biznesowej oceny sytuacji
Nowelizacja, która weszła w życie dnia 13.10.2022 r. wprowadziła do Kodeksu spółek handlowych interesujące zmiany w przepisach regulujących odpowiedzialność organów spółki z o. o. oraz spółki akcyjnej. W odniesieniu do spółki z o.o. szczególną uwagę warto zwrócić na aktualne brzmienie następujących przepisów:
„Członek zarządu powinien przy wykonywaniu swoich obowiązków dołożyć staranności wynikającej z zawodowego charakteru swojej działalności oraz dochować lojalności wobec spółki.” (art. 2091 § 1 KSH)
„Członek rady nadzorczej lub komisji rewizyjnej powinien przy wykonywaniu swoich obowiązków dołożyć staranności wynikającej z zawodowego charakteru swojej działalności oraz dochować lojalności wobec spółki.” (art. 2141 § 1 KSH)
„Członek zarządu, rady nadzorczej, komisji rewizyjnej oraz likwidator odpowiada wobec spółki za szkodę wyrządzoną działaniem lub zaniechaniem sprzecznym z prawem lub postanowieniami umowy spółki, chyba że nie ponosi winy.” (art. 293 § 1 KSH)
„Członek zarządu, rady nadzorczej, komisji rewizyjnej oraz likwidator nie narusza obowiązku dołożenia staranności wynikającej z zawodowego charakteru swojej działalności, jeżeli postępując w sposób lojalny wobec spółki, działa w granicach uzasadnionego ryzyka gospodarczego, w tym na podstawie informacji, analiz i opinii, które powinny być w danych okolicznościach uwzględnione przy dokonywaniu starannej oceny.” (art. 293 § 3 KSH)
Powyższe przepisy tworzą zasadę biznesowej oceny sytuacji tzw. Business Judgement Rule, która wprost pozwala działać organom spółki w granicach uzasadnionego ryzyka gospodarczego.
Wyjaśnienie potrzeby wprowadzenia zmian w tym zakresie oraz sposobu działania nowej zasady zawarto w uzasadnieniu do nowelizacji:
„Wprowadzenie zasady biznesowej oceny sytuacji pozwoli definitywnie przesądzić o wyłączeniu odpowiedzialności za szkodę wyrządzoną spółce wskutek decyzji organów, które okażą się błędne, o ile były one podejmowane w granicach uzasadnionego ryzyka biznesowego w oparciu o adekwatne do okoliczności informacje.
Proponowana zmiana stanowi normatywne dostrzeżenie tego, że ryzyko jest jednym z nieodzownych elementów prowadzenia działalności gospodarczej. Dzięki podejmowaniu uzasadnionego ryzyka spółki mogą osiągać zyski, wprowadzać innowacje czy podejmować działalność w nowych obszarach. Jest to korzystne zarówno dla wspólników i akcjonariuszy, jak i dla społeczeństwa i państwa.
Wprowadzenie Business Judgement Rule pozwoli uwypuklić, że działania członków organów powinny być oceniane nie retrospektywnie, przez pryzmat rezultatów, ale z perspektywy prawidłowości trybu podejmowania decyzji, w odniesieniu do momentu podejmowania decyzji i okoliczności temu towarzyszących.
Dzięki nowelizacji członkowie organu, którzy starannie i lojalnie wykonywali swoje obowiązki i którzy zdecydowali się na podjęcie przez spółkę ryzyka, zyskają ochronę na wypadek, gdyby ex post okazało się, że decyzja była nietrafna i doprowadziła do wyrządzenia spółce szkody. Jednocześnie w dalszym ciągu możliwe będzie sankcjonowanie działań lekkomyślnych.”
W odniesieniu do spółki akcyjnej powyższa zasada wynika z aktualnego brzmienia następujących przepisów: art. 3771 § 1 KSH, art. 3871 § 1 KSH, art. 483 § 1 oraz § 3 KSH.
autor: Michał Łysakowski
Partner w Kancelarii AT LAW
